Hoop jij ook dat het niet regent op een wedstrijddag? Want dan komen de paraplu’s van omstanders te voorschijn? Is een ontspannen buitenrit of een handgalopje op een breed pad voor jou niet weggelegd? Schrikachtigheid op zich is niet erg, maar controleverlies wel, dat laatste kan resulteren in een heftige reactie van het paard.
Als ik voorbeelden noem zoals het paard dat niet van het erf af wil en daarbij zelfs achteruit het prikkeldraad in zou lopen, of het paard dat nergens bang voor is maar door een wit vlekje op een bakrand ineens onbestuurbaar raakt, of het paard dat in de verte iets ziet en om wil draaien om naar huis te rennen of het paard dat bloemen naast de wedstrijdring niet erg waardeert, dan knikken veel mensen instemmend.
Een paard is van nature een vluchtdier. Hij wil niet worden opgegeten en zodra het instinct bij angsten overheerst is vluchten voor het paard de meest logische optie. Het is een mentale kwestie. Er ontstaat spanning en de mate van die spanning zorgt voor het fysieke gedrag van het paard.
Vertrouwen opbouwen is dus noodzakelijk. Rij je wedstrijden, train dan thuis al wat je tegen kan komen. Wen je paard aan een paraplu, aan een hond, aan plastic, aan auto’s, aan een container. Wees creatief, kijk in je schuur en bedenk wat je zou kunnen gebruiken om het paard en jezelf voor uitdagingen te zetten.
Het maakt niet uit welke prikkel je toedient. Je kunt namelijk nooit op alles trainen. De eend die ineens opvliegt uit de sloot, daar is niet op te trainen, die heb je niet bij huis.
Wat je wel kunt trainen is je eigen vaardigheid, je eigen snelheid van handelen, wederzijds vertrouwen en het desensibiliseren van je paard.
Desensibiliseren is niets meer of minder dan een paard wennen aan een prikkel zodat de (heftigheid) van een reactie wordt verkleind. Hoe vaker een prikkel in een gecontroleerde omgeving wordt toegediend, hoe minder het paard gebruik zal maken van instinctmatige reacties.
Neem als voorbeeld een leeuw op een bospad: gedwongen worden erheen te gaan neemt je angst niet weg, maar de situatie veranderd als je geleerd wordt met die leeuw om te gaan.
Wat is er nodig?
- Schriktraining aan de hand en een zelfzekere begeleider.
- Schriktraining onder het zadel en een betrouwbare ruiter.
Hoe start je met schriktraining?
Er zijn vier kernwoorden die als leidraad dienen:
- Non-focus: Paarden zijn zich zeer bewust van het verschijnsel focus. Focus hoort bij een roofdier. Dus als je start met training is het belangrijk goed te letten op je lichaamstaal; ademhaling, ontspanning, beide benen op de grond, schouders laag, straal je zekerheid uit? Zodra je je frontaal richt naar je paard en je paard aanstaart neem je onbewust een roofdierhouding aan en zal het paard gespannen raken. Staar dus niet naar het paard en staar niet naar het object.
- Leiderschap: geef of neem je leiding? Als je iets aan je paard uit wilt leggen is een respectvolle houding naar je paard belangrijk. Leiderschap is een vraag zo stellen dat het paard niet kan mislukken en het paard de tijd geven iets te verwerken. Goed leiderschap is begeleidend, niet dwingend. Een leider straalt uit dat hij het met zijn paard samen wel kan.
- Timing: Of een paard werkelijk iets leert hangt af van de juiste timing van de mens. Stel een vraag of geef een hulp en beloon direct als het antwoord positief is. Al bij de kleinste poging van het paard. Beloon door ontspanning te geven en druk weg te halen. Hoe beter je timing, hoe sneller het paard leert, hoe betrouwbaarder je overkomt.
- Vertrouwen: Wederzijds vertrouwen is iets dat moet groeien. Kies altijd voor belonen, niet voor straf. Straf wordt door het paard geassocieerd met de persoon, niet met de oefening. Zet het paard op voor succes: vraag iets in dusdanig kleine stappen dat het voor het paard te begrijpen is en rond elke stap netjes af. Bouw pauzes in.
Voorbeeldoefening: een paraplu in de bak!
Start een oefening door het uitvoeren van de volgende vier stappen, waarbij je naast je paard loopt:
Non-focus:
Focus je niet op de parasol en niet op de reacties van je paard, maar op de richting waarin je wilt lopen. Ga niet richting de parasol maar beweeg je kris kras door de bak.
Leiderschap:
Stel het paard niet gerust, loop gewoon door alsof het de normaalste zaak van de wereld is dat die parasol daar is. Loopt het paard van schrik achteruit, loop dan gewoon rustig mee, tot het weer naar voren gaat. Wil het paard je voorbij lopen, verander dan plotseling van richting tot het paard geen aarzeling meer toont en je gewillig volgt.
Timing:
Loop door tot het paard kalmeert, en maak dan pas de afstand naar de parasol kleiner. Sta je bij de parasol let dan op een aantal dingen: Laat het paard de parasol niet aanraken: vaak beweegt de parasol daardoor en daarvan kan het paard schrikken. Sta tussen de parasol en het paard in. Zodra het paard weg kijkt van de parasol vergroot je de ruimte tussen het paard en de parasol. Je haalt het paard bij de prikkel weg. Is er druk op het leidtouw, dan hou je zelf die lichte druk aan, komt het paard op die druk een stap naar voren dan haal jij de druk van het touw af.
Vertrouwen:
Richt je per training op één oefening en herhaal een bevestigde oefening voordat je een nieuwe oefening introduceert. Beloon het paard uitbundig voor goede reacties.
Tips:
• Desensibiliseer het paard indien mogelijk al op jonge leeftijd. Een 2-jarige kan best een keer 20 minuten meedoen.
• Neem de tijd die nodig is om iets op te lossen, het kost je daarna steeds minder tijd.
• Leer je paard te leren, vermijd dus geen enge situaties maar los ze op, breek een oefening niet zomaar af.
• Bouw pauzes in zodat het paard alle indrukken kan verwerken en opslaan. Afkauwen met de mond is bijvoorbeeld een goed teken (verlaten van spanning).
• Met name angstige of getraumatiseerde paarden vergen een perfecte timing, neem bij deze paarden genoegen met hele kleine stapjes.
• Werk niet te voorzichtig, dat maakt angstig maar ook niet te driest, dat overrompelt.
Schriktraining is leuk! Het is afwisselend, je werkt aan je relatie en je kunt het overal doen als je de vier principes in acht neemt. De volgende keer kom ik terug op de betrouwbare ruiter en schriktraining onder het zadel!
Succes!
Monya Spijkhoven
De post Monya Spijkhoven – Schriktraining, zo doe je het verscheen het eerst op Paardvisie.nl.
Powered by WPeMatico